بررسی کمیت و کیفیت روغن اسانسی گیاه دارویی . proveskia abrotanoides karel (مطالعه موردی پارک ملی گلستان و کیاسر مازندران)

گیاه دارویی برازمبل .proveskia abrotanoides karelاز گونه‏های ارزشمند دارویی شمال ایران است. سالیان درازی است که در فرهنگ سنتی مردم استان های گلستان و مازندران از فرآوردهای آن در پیشگیری و درمان بیماری های شایع منطقه استفاده می برند. در این تحقیق به منظور بررسی شرایط رویشگاهی نمونه برداری از سرشاخه‏های گلدار گیاه در مرحله گلدهی کامل با سه تکرار و با روش کاملاً تصادفی از رویشگاه های طبیعی استان های گلستان (پارک ملی گلستان-1600متری) و مازندران (کیاسر-1700 متری) جمع آوری گردید. پس از خشک شدن در دمای محیط با روش تقطیر با آب مورد اسانس گیری قرار گرفت. سپس ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس حاصل از دو رویشگاه با استفاده از کروماتوگرافی گازی و گاز کروماتوگراف متصل به طیف سنج جرمی (gc/ms) و محاسبه شاخص های بازداری مورد شناسایی قرار گرفت. بازده اسانس گیاه به ترتیب در مازندران 8/1 درصد و در گلستان 6/1 درصد بر حسب وزن خشک آن بدست آمد. مهمترین ترکیب های عمده اسانس در مازندران و به ترتیب شامل: 1و8- سینئول (6/18درصد)، کامفور (05/10درصد)، 3-کارن (68/9 درصد)، آلفا-پینن (57/8 درصد)، بتا-کاریوفیلن (36/8 درصد) و آلفا-کاریوفیلن (7/6درصد) و در استان گلستان به ترتیب مواد موثره: کامفور (25/18 درصد)، آلفا-هیماکالن (4/16درصد)، 1و8- سینئول (6/14درصد)، آلفا-پینن (5/5 درصد)، بتا-پینن (3/5 درصد) و بتا-کاریوفیلن (65/4 درصد) بیشترین حجم اسانس را به خود اختصاص داده اند.